Iğdır’da hem fosil yakıt tüketimi hem tarım arazilerinin yok olması hem de kente sınır Ermenistan’daki nükleer santralden kaynaklı kanser oranlarında artış yaşanıyor
Iğdır son yıllarda hava kirliliği ile anılmaya başlandı. Temiz Hava Hakkı Platformu’nun “Kara Rapor 2020-Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri” raporuna göre kentte yaşayan insanlar son 4 yıldır ülkenin en kirli havasını soluyor.
Rapora göre kent halkı yılın yüzde 68’lik diliminde mevzuatta belirtilenin çok üzerinde kirli hava soluyor. Raporda, 2019 yılında kentte hava kirliliğine bağlı yaşanan ölüm oranı ise yüzde 33.5 olarak saptandı.
MA’dan Tolga Güney ve Müjdat Can’ın haberine göre kenti, tarım arazilerin yok oluşu ve fosil yakıt kullanımı hava kirliliğine sürükledi. Öte yandan Ermenistan’da bulunan nükleer santral ise kentin içine düştüğü durumu iyice karamsarlaştırdı.
HDP Iğdır Milletvekili Habibe Eksik, Iğdır’ın hava kirliliği tablosunu değerlendirdi. Kentin coğrafi yapısının kirlilikte etkili olduğuna dikkati çeken Eksik, kentin etrafının dağlarla çevrili olduğu için yeterli hava sirkülasyonunun yaşanmadığını söyledi.
Doğalgaz sistemindeki yetersizlikten kaynaklı kentte yüksek oranda fosil yakıt tüketiminin yaşandığını belirten Eksik, bu yakıtların saldığı karbonun Erivan’dan gelen karbonla da birleşerek ovaya çöktüğünü kaydetti. Bunun sonucunda kirliliğin arttığını belirten Eksik, fosil yakıtların kirliliğin nedenlerinin başında geldiğine işaret etti.
İmara açılan tarım arazileri
Kirliliğin bir diğer nedeninin tarım arazilerinin imara açılması olduğunu aktaran Eksik, “Iğdır yeşil bir ova olmasına rağmen son zamanlarda tarım alanları imara açıldı. Ağaçların ve bitki örtüsünün yok edilmesi de hava kirliliğine büyük etki etmekte. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ya da Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından çorak arazilerin ağaçlandırılması gerekiyordu. Ancak yapılmadığı için hafif bir esintide bile bu arazilerden tonlarca partikül ovaya gidiyor ve havanın kirlenmesine neden oluyor” diye konuştu.
Ermenistan’daki santral
Iğdır’a 16 kilometre uzaklıktaki Ermenistan’ın Metsamor Nükleer Santrali’nin hava kirliliğini arttırdığına dikkati çeken Eksik, santralin eski bir teknolojiyle yapıldığını hatırlattı. Eksik, “Santralin bacasında filtre olmadığı söyleniyor. Santral her gün hem Iğdır hem Erivan hem Nahcivan hem de İran’a kadar birçok bölgedeki insanları olumsuz etkiliyor” dedi.
İki ülke de duyarsız
Kentte 7 yıl doktorluk yaptığını hatırlatan Eksik, kentte kanser vakalarının ve çeşitlerinin fazla olduğunu savundu. Özellikle santrale yakın bölgelerde kanser vakalarının yüksek olduğunu ifade eden Eksik, bölgenin ikinci derece deprem bölgesi olduğuna işaret ederek, “Bu riski büyütüyor. Nükleer santrale yakın bölgelerde önceden önlemler alınmalı. Fakat hem Ermenistan hem de Türkiye hükümetlerinin son derece bir ilgisizlik söz konusu. Çünkü ne ekoloji ne de insan sağlığı ile ilgilenmiyorlar” diye belirtti.
Kent kirlilikten puslu
Santralde muhtemel bakımsızlığa da vurgu yapan Eksik, şöyle devam etti: “Mesela santral içinden bir vida çıktığını düşünelim. Eğer bu vida doğaya atılırsa onun yüklenmiş olduğu radyasyon doğaya karışıyor ve sağlık sorunlarına neden oluyor. Yine bacasında filtresi yoksa hava ile birlikte yükselen radyasyon asit olarak toprağa geri düşer. Topraktan bitkiye, bitkiden hayvana oradan da bize geçer. Bunun için dünyanın ekoloji, doğayı ve insan sağlığını tehdit eden bu enerji sistemlerinden vazgeçmesi lazım. Çünkü bunların yarattığı kirlilik yüzyıllarca devam ediyor. Yemyeşil Iğdır, havanın en temiz olduğu günlerde bile kirlilikten kaynaklı zor görünüyor.”
Yapılan HES’ler
Hava kirliliğinin yanı sıra Aras Nehri için de tehlike çanlarının çaldığını kaydeden Eksik, “Bugüne kadar nehrin debisinin düştüğünü görmemiştik. Fakat son 8 senedir Kağızman’da kurulan bir HES’den kaynaklı nehir kuruma tehlikesi ile karşı karşıya. Iğdır ciddi bir susuzluk ve kuraklık tehlikesi yaşayacak. Kışın ortasında dağlarda kar yok. Yine şehrin tam ortasından geçen uluslararası transit yol hem saldığı karbondan kaynaklı ciddi hava kirliliğine hem de gürültü kirliliğine neden oluyor” dedi.
HABER MERKEZİ
