HDP’li belediyelere atanan kayyumlar, kadın müdürlüklerini ya kapatıyor ya işlevsiz hale getiriyor ya da erkeğe teslim ediyor. Özalp Belediyesi Eşbaşkanı Örenci, ‘Kadının gücünden ve renginden korkuyorlar’ dedi
Halkların Demokratik Partisi (HDP), 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde 3’ü büyükşehir ve 5’i il olmak üzere toplam 65 belediye kazandı. HDP’li 6 belediye eşbaşkanı yerine seçimde ikinci gelen AKP’li belediye başkan adaylarına mazbata verilmesi nedeniyle belediye sayısı 59’a indi. Kayyum atamaları, kayyum baskısı nedeniyle partiden istifa eden eşbaşkanlar ve bir belediye eşbaşkanın ihraç edilmesi sonrası belediye sayısı 6’ya düştü.
Kayyum atamalarının yaşandığı belediyelerde ilk olarak kadın müdürlükleri, birimleri, dayanışma merkezleri ve kurumları hedef alındı. Bununla da yetinmeyen bazı kayyumlar, kadın müdürlüklerinin başına erkek müdür atadı. Yine kayyum atamaları sonrası eşbaşkanlık hedefe alındı ve kimi eşbaşkanlar hakkında açılan davalarda bu durum “suç” olarak gösterildi.
HDP’nin 18 Ağustos 2020’de açıkladığı raporda da söz konusu duruma genişçe yer verildi. Raporda, özellikle şiddete karşı mücadele veren kadın kurumlarının pasifize edildiği ve buralarda çalışan kadınların ya işlerine son verildiği ya da farklı birimlerde görevlendirdikleri kaydedildi.
Kayyum sonrası belediyeler
Kayyum atamalarının yoğun yaşandığı ve kadın kurumlarının hedeflendiği yerlerin başında Serhat bölgesindeki kentlerin belediyeleri geliyor. Söz konusu bölgede kayyum yönetiminde bulunan kimi belediyelerdeki son durum şöyle:
* Van’ın Edremit, Tuşba, Başkale, Gürpınar, Özalp ve Çaldıran belediyeleri: 6 belediyede de kadın müdürlüğü ya da birimi bulunmuyor. Kadına yönelik politikalar Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü bünyesinde yürütülüyor.
* Van Erciş Belediyesi: Kayyum ilk olarak Kadın Politikalar Müdürlüğü bünyesinde faaliyet yürüten Kadın Yaşam Merkezi’ni kapattı. Müdürlük ise bir yıl önce işlevsiz hale getirildi.
* Van Bahçesaray Belediyesi: Kadın Müdürlüğü bulunmuyor. Bu duruma “personel eksikliği” gerekçe gösteriliyor. Sorunları için belediyeye başvuran kadınlar ise birçok kez erkeklere yönlendiriliyor.
* Van Muradiye Belediyesi: Ayşe Şan Kadın Kütüphanesi ve Konukevi kayyum tarafından kapatıldı. Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğü’nün başına ise İlçe Halk Eğitim Merkezi Müdürü Bünyamin Polat getirildi.
* Van Özalp Belediyesi: Kayyum belediye bünyesinde kurulan iki seranın çalışmalarını durdurdu. Çilkezî (Kırkörük) Kadın Kültür Merkezi de kapatıldı.
* Erzurum Karayazı Belediyesi: Kayyum, Kadın Dinlenme Evi’ni işlevsiz hale getirdi.
* Ağrı Diyadin Belediyesi: Kayyum, Aile ve Kadın Politikaları Müdürlüğü’ne bir erkek atadı.
* Kars Belediyesi: Kayyum, HDP’li yönetim döneminde açılan Mor Cafe’ni ismini “Turkuaz Kafe” olarak değiştirdi. Yine, Mor Hat’ın ismi de değiştirildi. Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğü de pasifize edildi.
* Iğdır Belediyesi: Kadın ve Aile Hizmetleri ilk olarak Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü bünyesine alındı. Daha sonra söz konusu müdürlük de kapatıldı.
* Bitlis Güroymak Belediyesi: Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğü “gerek duyulmadığı” gerekçesiyle pasif hale getirildi.
* Hakkari Belediyesi: Kadın ve Aile Hizmetler Müdürlüğü, farklı bir müdürlüğün başında bulunan bir erkeğe teslim edildi.
* Hakkari Yüksekova Belediyesi: Kadın Müdürlüğü pasif hale getirildi.
Yerine kayyum atanan Özalp Belediyesi Eşbaşkanı Dilan Örenci Mezopotamya Ajansı’ndan Özlem Yayan’a söz konusu tabloyu ve kayyım döneminde yaşananları değerlendirdi.
İlk önce kadın kurumlarını hedef aldılar
Göreve geldiklerinde ilk iş olarak, bir önceki kayyum döneminde kapatılan kadın kurumları, sığınma evleri, ‘Alo şiddet hattı’ ve birimleri tekrardan aktifleştirdiklerine değinen Örenci, “Belediyelerde eşbaşkanlık modelini yürütüyoruz. Bu, kadının özellikle siyasette aktif rol almasındaki en büyük modeldir. Bunu hem eşbaşkanlık ile hem de belediye meclislerinde fermuar sistemiyle sağladık” dedi. Ancak bu modelin kayyumlar tarafından hedef alındığına dikkati çeken Örenci, “İlk saldırı eşbaşkanlık sistemine ve eşbaşkanlık özelinde de kadınlara oldu. Bu durum bütün topluma ve kadınlara yansıdı. Kadının hiçbir alanda ve siyasette yer almasını istemeyen bir zihniyetle karşı karşıyayız. Belediyeler geçmişten beri hep rant alanı olarak görülmüştür. Tamamen erkeğin zihniyetiyle yönetilen bu alanlarda kadına yönelik saldırıların temelinde bu yatıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Kadın kurumlarına erkekler atandı
Kayyımların, kadın kurumlarına erkekleri aldığını kaydeden Örenci, bu nedenle kadınların kendi sorunlarını rahatça anlatamadığına dikkati çekti. Kadın kurumlarının hedef alınmasının altında kadınları ötelemenin yattığına işaret eden Örenci, “Erkek, alanımıza saldırıyor ve alanımıza geçmeye çalışıyor. Bütün rollerimiz, alandaki söz hakkımızı her şekilde bertaraf etmeye çalışıyor. Bunun temel sebebi de kadının gücünden ve renginden korkmasıdır” diye konuştu.
Kadınlara alan bırakmadılar
Belediyedeki kadın sayısını 1’den 13’e çıkardıklarını anımsatan Örenci, işe alınanların birçoğunun daha önceki kayyum tarafından işten çıkarılanlar olduğunu aktardı. Göreve geldiklerinde kayyumun pasifleştirdiği seraları tekrardan aktifleştirdiklerini ifade eden Örenci, kadınlara sorunlarını dile getirebilecekleri herhangi bir alanın bırakılmadığını söyledi.
Kayyımların halktaki karşılığıinın “talan ve gasp” olduğunu kaydeden Örenci, şöyle devam etti: “Ne kadar saldırırlarsa saldırsınlar, ne yaparlarsa yapsınlar alanlarımızı terk etmiyoruz ve mücadelemizi sürdürüyoruz. Kadın gücü ve örgütlülüğü ile Onlar’ın karşısında olması gereken şekilde durmaya devam ediyoruz.”
VAN