Garê’ye yönelik ölüm ve geri çekilmeyle sonuçlanan operasyon, iktidarda sarsıntıya yol açtı. Muhalefetin, iktidarın ‘beka’ söylemini bozan soruları hakaretle yanıtlanırken, bazı bakanların koltuktan olacağı konuşuluyor
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) 40’ı aşkın uçak, onlarca helikopter ve yüzlerce özel kuvvetle indirme yaparak Irak Federe Kürdistan Bölgesi’nde bulunan Garê’ye yönelik düzenlediği ve geri çekilmeyle sonuçlanan operasyonun yankıları sürüyor. Hükümetin hem PKK’nin alıkoyduğu 13 polis, asker ve istihbarat üyesini kurtarmak hem de Garê’yi denetime almak olarak açıkladığı operasyon, 13 kişinin katledilmesi ve Garê’den 4 gün içinde çekilmeyle sonuçlandı. Soğuk duş etkisi yaratan operasyon konusunda hükümetten çelişkili açıklamalar gelirken, muhalefet partilerinin sorduğu sorular iktidarı zor durumda bıraktı. Beka söylemi ile Millet İttifakı’nı ikna için iki bakanı CHP ve İyi Parti’ye yollayan iktidar, muhalefetin operasyonun başarısızlığı ve sorumluluğun iktidarda olduğu yönündeki açıklamaları ile karşılaşınca ağır hakaretle karşılık verdi. Muhalefetin ilk kez hükümetin beka söylemine karşı çıkmasının iktidarın oyununu da ezberini de bozduğu yorumları yapılıyor. 13 kişinin yaşamını nasıl yitirdiği ve bulundukları yerin neden bombalandığı yönündeki sorular ise hala yanıt bekliyor.
İkna çabası başarısız
PKK tarafından alıkonulan 13 polis, asker ve istihbarat üyesinin TSK operasyonu sırasında Garê bölgesinde yaşamını yitirmesi siyasette tansiyonu yükseltti. Operasyona ilişkin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar Meclis’te ‘bilgilendirme’ yapsa da pek çok soru yanıtsız kaldı. Muhalefet cephesi operasyonun başarısız olduğunu vurgularken, siyasi sorumluluğu üstlenmeyen iktidar okları HDP’ye yönelterek gözaltı furyası ile iç siyaseti dizayn etmeye yöneldi.
CHP’den yanıt
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın gönderdiği iki bakanla görüşmesi sonrası “13 şehidin sorumlusu Recep Tayyip Erdoğan’dır” dedi. Millet İttifakı’nı ikna ederek başarısızlığı örtme ve HDP’ye yönelik baskı kampanyasına hız verme amacı taşıdığı belirtilen ziyaretler karşılık bulmayınca ağır hakaretler devreye girdi. Alıkonulan askerleri 5-6 yıldır yakından takip ettiğini iddia eden Erdoğan, “Sen nasıl bir yüzsüzsün ya? Sen de nasıl bir yüz var ya? Utanıp sıkılmadan Gara katliamındaki şehitlerin sorumlusu Cumhurbaşkanıdır diyorsun. Terbiyesiz herif” sözleri ile Kılıçdaroğlu’na yüklendi. Erdoğan’ın açıklamalarına yanıt veren Kılıçdaroğlu, “Kontrolü kaybettiği için hakaret ediyor. Ama ben 16 şehidimizin hakkını savunmaya devam edeceğim. O 5 sorunun cevabını mutlaka senden alacağım” diye konuştu. Meclis’te basın toplantısı düzenleyen CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel “Erdoğan’ın kendisi ve bakanları dışında herkes sorumlu. Bir tek onlar sorumluluğu almıyor. ‘Her şeyi ben yaptım’ diyen, bir başarı olduğunda ‘ben’ diyen varsa bu operasyonun sorumluluğunu da ‘ben’ diye alacak” ifadelerini kullandı. Özel, Erdoğan’a 23 saniyelik cevabında “Tüm iftira, hakaret ve küfürleri kendisine aynen iade ediyoruz” dedi.
Sorumluluk iktidarın
HDP’den de sorumluluğun iktidarda olduğu yönünde açıklamalar gelmeye devam ediyor. HDP Eş Genel Başkanları Mithat Sancar ve Pervin Buldan, yaşananları katliam olarak nitelendirerek, görüşmeler yoluyla alıkonulanların sağ salim alınabileceğini vurguladı. Geçmiş örnekleri sıralayan HDP, hükümetin alıkonulanlar için hiçbir şey yapmadığını, neden alıkonulanların bulunduğu yerin bombalandığını, ölümlerin nasıl yaşandığının şeffaf olarak kamuoyuna açıklanmasını istedi. HDP’ye göre hükümet başarısızlığı faturasını örtmek için HDP’yi kriminalize ediyor. Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş Meclis’te düzenlediği basın toplantısında, “Gerçekleri saptırarak işin içinden çıkmaya çalışan iki bakan ve iktidar sözcüleri gördük. Siyasi sorumluluğu almayan bir iktidar var karşımızda” şeklinde konuştu.
Hakaret etti
Cumhurbaşkanı Erdoğan HDP’ye de hakaterle yanıt vererek, “PKK ile arasına mesafe koyamadığı için bizim nezdimizde hiçbir zaman gerçek bir parti haline gelemeyen bir parti var. Terbiyesize bak. Alçaklıkta demiyorum, çukurlukta sınır tanımayan bu terör örgütü yardakçılarına Cumhur İttifakı olarak diyoruz ki bu millet sizden önce onca şehidimizin ve gazimizin hesabını soracak. Hem de öyle bir soracak ki kimse bir daha benzer ihanetlere teşebbüs edemeyecek” dedi.
Akşener ‘Felaket’ dedi
Partisinin Meclis’teki grup toplantısında konuşan İYİ Parti Lideri Meral Akşener de, “Başarılı operasyonların müjdesini kendi verip, felaketlerin açıklamasını, valilere, bakanlara havale etmek devletin değil, algının yönetimidir” diye konuştu. Akşener, “Milli bir meselede, milli bir acıda, milli yas ilan etmek için daha neyi bekliyorsun? Senin işin, kongre salonunda, yüreği yaralı bir anayı telefona bağlatıp, şeref dağıtmak değil, o anaların evlatlarını yaşatmaktır” ifadelerini kullandı.
Koltuklar sallantıda
Gazeteci Murat Yetkin, operasyon için uzun süren bir hazırlık olduğunu, bölgede alıkonulan askerlerin de bulunduğu bilgisinin sonradan öğrenilmesi üzerine hem PKK’ye mevzi kaybettirmek hem de alıkonulanları getirmek üzerine yapılmış olabileceğini vurguladı. Yetkin, PKK’nin elindeki yurttaşların canını tehlikeye atmamak için “Operasyon iptal edilemez miydi?” diye sordu. Yetkin, “Baştan söyleyelim. Ama iki gün, ama iki hafta, ama iki ay. Yakın bir süre içinde 13 şehit olayı Ankara’da bazı koltuklara mal olabilir. Kılıçdaroğlu’nun Akar ve Soylu ile görüştükten sonra Erdoğan’a ‘Başaramadık diyorsan sorumlusu kim?’ diye sorması boşuna değildi” dedi. Eski MİT Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş de Garê operasyonu için “Başarısız” ifadesini kullandı. Yine kulislerde Soylu’nun Akar’ı başarısızlıkla suçladığı da konuşuluyor.
İmralı’ya gidilebilirdi
2013’te PKK’nin, alıkoyduğu altısı asker sekiz kişiyi Habur Sınır Kapısı’nda, milletvekilleri, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ile birlikte teslim alan eski AKP’li vekil, eski MAZLUMDER Genel Başkanı ve DEVA Partisi kurucularından Ahmet Faruk Ünsal, hükümetin müzakere süreçlerini çok iyi bildiğini fakat “Askeri bir zafer için” ölüm riski çok yüksek bir yola başvurduklarını belirtti.
Ünsal, “Hükümet müzakere yollarını geçmişten çok iyi biliyor. En kolay yollarından bir tanesi İmralı’da istedikleri zaman görüşebilecekleri, bu süreçle ilgili bir mektup yazdıracakları kişiyle temasları mümkün. Ama tercih etmediler. Hükümet askeri bir zaferin daha görkemli olacağını düşündü. Ama bu neredeyse imkansız bir şey. Mevcut ekonomik ve diplomatik başarısızlığı perdelemek için böyle bir yol izlediler. 2015’te, 2016’da defalarca temas kurduk, Kemal Kılıçdaroğlu ile görüştük. ‘Hükümeti ikna edin’ dedik. Hükümetten bir yeşil ışık gelmedi. Karşı taraftan da böyle mesajlar geliyordu. Ama hükümet hiçbir zaman müzakereye yeşil ışık yakmadı.
SP: Bu harekat niçin yapıldı?
Saadet Partisi lideri Temel Karamollaoğlu, Garê operasyonla ilgili olarak “Bu harekat niçin yapıldı? Bu sorunun cevabının mutlaka verilmesi lazım” dedi. Karamollaoğlu, “İktidarın, sanki bu başarısızlık muhalefete aitmiş gibi bir tavır sergilemesini kabullenmek mümkün değil” diye konuştu.
Emekli askerler: Başarısızlık
Cumhuriyet Gazetesi’ne konuşan emekli askerler, Garê operasyonunu başarısız olarak niteledi. Emekli Tümgeneral Ahmet Yavuz, “Gara operasyonunu çok başarılı takdim etmek suretiyle rehine kurtarma operasyonunun olumsuz sonuçları örtülmeye çalışılmıştır. Belli ki operasyona olur verme kararı yanlıştı” dedi. Emekli Tuğgeneral Nejat Eslen de “Burada başarı kriteri Gara’daki rehinelerin canlı olarak kurtarılması, harekâtı yapan askerlerin güvenli bir şekilde harekâtı yapmasıdır. Sonuca baktığımızda bunun başarılı bir operasyon olduğunu söylemek mümkün değil. Burada yetkili olsaydım bu harekât planı önüme geldiğinde harekatı başlatmazdım. TSK bu harekâttan ders çıkarmalıdır” dedi
Şimdiye kadar alıkonulanlar ve akıbetleri
PKK tarafından alıkonulanlara dair şimdiye kadar bir ölüm yaşanmaması dikkat çekiyor. Alıkonulmaların nasıl sonuçlandığını derledik.
* 10 EKİM 1992: Van-Tatvan Karayolu’nu Şapur mevkiinde yolu kesen bir grup PKK’li, 50 aracı durdurup kimlik kontrolü yaparlar. Yolcular arasında bulunan bir astsubay, 2 er ve 1 imam alıkonulur. Askerler daha sonra PKK tarafından serbest bırakılır…
* 20 AĞUSTOS 1993: Batman, Kozluk ilçesi yakınlarında saat 23.00 sıralarında yol kesen PKK, Van’dan Mersin’e giden bir yolcu otobüsünü durdurur ve minibüste bulunan 13 askeri alıkoyar. Askerler daha sonra PKK tarafından serbest bırakılır.
* ARALIK 1994: Hakkari’nin Uludere ilçesi kırsalındaki çatışmada yaralanan İbrahim Yaylı isimli bir asker, PKK tarafından alıkonulur. Yaylı iki yıl sonra 1996 yılında Refah Partisi ve sivil toplum örgütlerinden gelen bir heyete teslim edilir…
* TEMMUZ 1996: PKK tarafından Ortaklar Karakolu’na baskında 15 asker yaşamını yitirir ve 8 asker alıkonur. RP eski Milletvekili Fethullah Erbaş, dönemin İHD Genel Başkanı Akın Birdal kaçırılan askerleri almak için 27 Ağustos 1996 tarihinde Federe Kürdistan Bölgesi’nde Zeli Kampı’na giderler. PKK, askerleri gelen heyete teslim ederler. Ancak Ankara DGM Başsavcılığı, Erbaş hakkında soruşturma başlatır. Erbaş ile görüşmelere katılan Birdal da gözaltına alınır. Erbaş ve Birdal hakkında, ‘PKK propagandası yaptıkları ve PKK’ye yardım ettikleri’ iddiasıyla dava açılır.
* 18 TEMMUZ 2005: Erzincan karayolunu kesen PKK, sivil kıyafetli er Coşkun Kırandi’yi alıkoyar. Kırandi, 4 Ağustos 2005 tarihinde Güleç Köyü kırsalında bir sivil heyete teslim edilir. Sivil heyete PKK propagandasını yaptıkları iddiasıyla Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açılır.
* 9 EKİM 2005: Şırnak’ta yol kesen bir grup PKK’li polis memuru Hakan Açıl’ı alıkoyar. Açıl 110 gün sonra 27 Ocak 2006’da İHD heyeti ile birlikte gelen babası Muammer Açıl’a teslim edilir.
* 22 Ekim 2007: Dağlıca bölgesinde 8 asker PKK tarafından alıkonulur. Daha sonra askerler 4 Kasım 2007 tarihinde serbest bırakılır. Bırakılan askerlerden bazıları tutuklanır. Dönemin Meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin, “Keşke ölselerdi de esir düşmeselerdi” der.
HABER MERKEZİ
