Hewsel Bahçeleri’nde Kırklarla başlayan, iç içe geçen üç konudan bahsedeceğim; Kırklar Meclisi, Kırklar Ziyareti ve Kırklar Dağı…
Kırklar Meclisi ile başlayayım. Vicdanlı biri soğukta kalan bir kediyi evine alır ve kedi üşümesin diye kapı-penceresini sıkı sıkıya kapatır. Sobasından odunu eksiltmez. Buna rağmen kedinin tüyleri soğuktan dimdiktir her sabaha karşı. Meraklanan ev sahibi uyumaz bekler; kedi adam uyuduktan sonra adamın kulağına mavi boncuk benzeri bir şey tıkar ve dışarı çıkar. Onu ev sahibi de takip eder. Hewsel Bahçeleri’nde köşklerden birinin avlusuna girerken kedi insana dönüşür ve gelen diğer 39 kedi de aynı şekilde insana dönüşür. Bunlar bu kente dair problemleri ve çözümleri konuşurlarmış. Ve bu kediden dönüşen insanların oluşturduğu meclise Kırklar Meclisi denir. Tam olarak bahsi geçen köşkün karşısında Kırklar Dağı eteklerinde de Kırklar Ziyareti vardır. Aktif olmasa da tüm inançları içeren ve bu kentin sorunlarının çözümü için bir kurulmuş Kırklar meclisi hala vardır.
BenzerHaberler
Kırklar Ziyareti ise buna bağlı olarak Kırklar Dağı eteklerinde bulunan bir ziyaret-türbe-alandır. Birbirine aşık olan farklı inançlardan Suzan (Suzi) ve Adil bu ziyaretin yakınında birlikte olmuşlardır. Bu birlikte oluştan dolayı Suzan’ı ziyaret çarpmış. Bunun etkisiyle Suzan, Dicle Nehri sularına atlayarak intihar etmiş ve ardından Adil de aynı sularda yaşamına son vermiştir. Kutsallık atfetmek üzere olan bu anlatı günümüze gelmiştir. Suzan’ın suya atlamadan önce suya attığı kolyesinin olduğu yere hala da insanlar özel takı vb şeyler atıp dilekler dilemektedir.
Kırklar Dağı’na Hewsel Bahçeleri’nin kalbidir diyebiliriz. Tam ortasında, hakim noktada yer alır. Yedi Gözlü Köprü ile On Gözlü Köprü arasındaki alandır. Şeklen Amed kentinin surları kalkan balığı şeklinde inşa edilmiştir. Hewsel Bahçeleri, tersi bütünleyicisi olan bir kalkan balığıdır hatta Hewsel’in simetrisi surların kenti Amed’dir. Çin’in en eski yazıtlarından olan ve Yi Çing tarafından M.Ö.2800’de kaleme alınan Yin&Yang; 8 bin yıl önce Amed’de yaşam bulmuştur. 8 bin yıl önce bir bütünün ikinci parçası olarak Amed kenti inşa edilmiştir.
Yin&Yang ile açıklanabilecek karşılıklı bağımlılığın günümüz en güzel örneği Hewsel Bahçeleri ve Amed kent gerçekliği için geçerlidir. Hewsel Bahçeleri eski harita ve fotolarda kalkan balığı şekli açıkça görülür ve öyle tanımlanır. Süreçle nehir yatağı değişmiş, farklı tahribatlarla şekli değiştirmişse de kalkan balığı şeklindeydi. Kent kurulduktan sonra etrafındaki surlar da bunun tersi şekilde bir kalkan balığı olarak inşa edilmiştir.
Bu denli birlikte yaşamı temsil eden toplumsallığın temellerini barındıran Hewsel Bahçeleri on yıllardır yok edilmeye çalışılmaktadır. Bu yöntemlerden biri de hafriyat sahası ilan edilmesi ve hafriyatla sazlıkların yok edilmesidir. Yedi Gözlü sağlı sollu kanala gömüldü. Fiskaya’daki üniversite köprüsünün dibinde bazı yerleri 20 mt bulan hafriyat dolgularıyla sucul canlı yaşam yok edilmiştir. Bu dolgularla ticari alanın otoparkı yapıldı. Oradan On Gözlü’ye kadar tüm ticari alanlar gerek yerel yönetimin bilgisizliği ile gerekse şahsi bir şekilde hafriyat dolguları yaparak işletmeye altlık oluşturmuştur. Yetmedi DSİ sağlı-solu dolgu yaparak var olan tüm sucul yaşamı yok etmiştir. Kaçak olan ticari işletmelerin sömürüsüne destek olmuştur.
Tüm kumlar nehirden çıkarıldı, düzenleme-güzelleştirme-iyileştirme adı altında kumluklar yok edildi. “Saçlarıma kumlar doldu tarak getir sen tara’’ sözleriyle Suzan’a seslenen Adil’in saçlarının kumunun yerini sadece balçık ve çamur almıştır. Gelinen noktada Hewsel Bahçeleri’ne saldırılar yasa, yönetmelik yetmediği yerlerde işgal-istila yöntemi ile devam etmektedir. Buna karşı vicdanlar sessizliği tercih etmektedir. “Ya Kanal Ya hafriyat’’ anlayışı vicdansız ve toplumu hiçe sayanların gerçekliğidir. Bu anlayışı; Kırklar Dağı’nın düzünde Kırklar Ziyareti er-geç çarpacaktır.
Ve ziyaret çarpsın sizi…
